dreamh2aul sketch

een nieuw type waterstof-elektrische trekker en een openbaar tankstation voor groene waterstof

2 X

1 x

Voor de transportsector is een belangrijke rol weggelegd in de energietransitie, aangezien deze sector ruim een kwart van het totale energieverbruik van de wereld en een vijfde van de wereldwijde energie-gerelateerde CO2-uitstoot veroorzaakt. De alternatieve brandstof waterstof speelt een belangrijke rol in het onafhankelijk worden van fossiele brandstoffen. Helaas bestaan er op dit moment nog geen waterstof- elektrische N3 trekkers voor opleggers, waardoor de uitrol van duurzaam zwaar wegvervoer ernstig wordt belemmerd.

Binnen het project DreamH2aul wordt een waterstof brandstofcelsysteem ontwikkeld met een extreem hoge vermogensdichtheid. Hiermee worden 2 trekkers opgebouwd die genoeg waterstof tanks kunnen meenemen voor een actieradius van minimaal 600km. Deze trekkers zullen groene waterstof gaan tanken bij een openbaar tankstation dat binnen het project zal worden gerealiseerd aan de belangrijke North Sea-Baltic TEN-T Corridor. Naast het demonstreren van de waterstoftechnologie zal de economische haalbaarheid van waterstoftrekkers worden onderzocht door de total cost of ownership te vergelijken met zowel diesel- als batterij-elektrisch aangedreven trekkers. De resultaten van dit onderzoek zullen als een openbaar rapport beschikbaar worden gesteld. Dit rapport, de opening van een nieuw waterstof-tankstation en de beschikbaarheid van de in dit project ontwikkelde nieuwe N3 waterstof-elektrische trekker zal de bredere transportsector stimuleren groene waterstof als brandstof te gebruiken voor zwaar goederenvervoer en zo de uitstoot van CO2, NOx, fijnstof, en geluidsemissies te verlagen.

's Werelds eerste waterstof aangedreven emissievrije trekker voor opleggers die binnen de huidige Europese regelgeving elke trailer mag trekken, meer dan 600 km op een tank kan rijden, en de chauffeur de benodigde slaapplaats biedt

  • Ontwikkeling openbaar tankstation voor groene waterstof
  • Ontwikkeling brandstofcelsysteem
  • Ontwikkeling waterstof opslagsysteem
  • Inbouw systeem in elektrische N3 trucks.
  • Aanschaf waterstof-elektrische N3 truck
  • Testen en verzamelen gebruiksdata trucks
  • Aanschaf waterstof-elektrische N3 truck
  • Testen en verzamelen gebruiksdata trucks
  • Opzetten systeem voor monitoring projectresultaten
  • Vergelijking waterstof-elektrische truck met alternatieven

Ontwikkeling en realisatie openbaar tankstation voor groene waterstof aan A1 in Deventer.

Ontwikkeling heavy-duty brandstofcelsysteem met hoge vermogensdichtheid en waterstof opslagsysteem. Inbouw systeem in elektrische N3 trucks.

Aanschaf waterstof-elektrische N3 truck. Testen en verzamelen gebruiksdata trucks.

Aanschaf waterstof-elektrische N3 truck. Testen en verzamelen gebruiksdata trucks.

Opzetten van een systeem om projectresultaten te monitoren. Vergelijking waterstof-elektrische truck met alternatieven.

Technologie

Wat is waterstof?

Waterstof (H2) is een onzichtbaar gas, lichter dan lucht en gaat snel verbindingen aan met andere stoffen. De verbinding van waterstof met zuurstof is ook wel bekend als H2O, oftewel water. Waterstof bestaat in de natuur nauwelijks in pure vorm. Bij sommige chemische processen is waterstof een restproduct. Maar, vaker wordt het geproduceerd. Onder andere door elektrolyse (groene waterstof) of steam methane reforming (grijze waterstof).
Waterstof is geen energiebron maar een energiedrager. Groene waterstof wordt geproduceerd middels elektrolyse. Hierbij wordt water door elektriciteit gesplitst in waterstof (H2) en zuurstof (O2). Waterstof kan ter plekke geproduceerd worden, bijvoorbeeld naast het tankstation. Het kan ook op grote schaal centraal worden geproduceerd. Vervolgens wordt het met zogeheten tubetrailers of door een pijplijn naar de plek van bestemming gebracht.

Kleur

Proces

Bron

GRIJS

Steam Methane Reforming (SMR) of vergassing

Methaan of steenkool

BLAUW

Steam Methane Reforming (SMR) of vergassing. CO2 wordt afgevangen opgeslagen.

Methaan of steenkool

GROEN

Elektrolyse

Elektriciteit uit hernieuwbare bronnen

Waarom waterstof voor mobiliteit?

Waterstof heeft een relatief hoge energiedichtheid en kan goed worden getankt, vervoerd en opgeslagen. Dit maakt waterstof-brandstoftechnologie met name geschikt voor toepassingen met een hoge continue energiebehoefte en lange operationele inzetbaarheid zoals de N3-trucks in dit project. Bij batterijen schalen de kosten lineair met de vereiste opslagcapaciteit. Twee keer zo veel energie opslaan vereist twee keer zo veel batterijen en vereist dus een twee keer zo grote investering. In waterstof-elektrische systemen hoeft alleen de hoeveelheid waterstoftanks te worden verdubbelt, de brandstofcel blijft hetzelfde. Hoe groter de vereiste capaciteit, hoe aantrekkelijker zo de keuze wordt voor een waterstofsysteem. Daarnaast hebben vrachtwagens baat bij de snelle tankmogelijkheden die waterstof biedt.

Hoe werkt een brandstofcel?

Waterstof komt de brandstofcel linksboven binnen en splitst zich aan de anodezijde van de cel met behulp van een katalysator in twee protonen en twee elektronen. Waterstof die niet reageert wordt gerecirculeerd en op een later tijdstip opnieuw in de cel geïntroduceerd. In de kern van de cell bevindt zich een “Proton Exchange Membrane” (PEM). Deze heeft als eigenschap dat het wel protonen kan doorlaten, maar elektrisch isolerend is. De protonen kunnen het membraan passeren naar de cathode zijde van de cell. De elektronen zijn gedwongen om via een extern circuit de andere zijde, de kathode, te bereiken. Daar worden de elektronen, protonen en zuurstofmoleculen door middel van een katalysator samengevoegd tot H2O, water.

partners

TotalEnergies Marketing Nederland N.V. beheert de marketing, distributie en verkoop van brandstoffen, smeermiddelen, tankpassen en nieuwe energiebronnen, waarbij een EV-laadinfrastructuur van ongeveer 8000 laadpunten wordt geëxploiteerd, evenals (duurzame) CNG/LNG- en H2-oplossingen. TotalEnergies levert energie via een eigen laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen in het publieke domein, op klantlocaties en via eigen tankstations. TotalEnergies heeft momenteel circa 400 tankstations in Nederland en inclusief de aangesloten maatschappijen heeft TotalEnergies Marketing Nederland circa 1.400 medewerkers in dienst.

In dit project realiseert TotalEnergies Marketing Nederland een openbaar waterstoftankstation op 350 bar in Deventer voor de bevordering van duurzame logistiek en de inzet van de waterstof-elektrische trekkers van BCTN en Vos Transport. Naast projectcoördinatie vallen inkoop, vergunningen, bouw, onderhoud en operatie van de tankinfrastructuur onder de verantwoordelijkheid van TotalEnergies Marketing Nederland. Door aan de markt te demonstreren dat waterstoftankinfrastructuur beschikbaar is, wordt marktacceptatie ondersteund. Tevens maakt de realisatie van de infrastructuur het voor regionale eindgebruikers mogelijk te investeren in waterstofvoertuigen.

zepp.solutions heeft jarenlange succesvolle ervaring met het ontwikkelen, testen en opereren van batterij- brandstofcel systemen en heeft reeds een schaalbaar brandstofcel platform ontwikkeld. Vrachtwagens (N3) vormen een grote potentiële markt voor waterstof brandstofcelsystemen, wat tevens kan leiden tot een enorme reductie in schadelijke emissies. Daarom is het voor Zepp van belang om binnen dit project de volgende stap te ontwikkelen en het brandstofcel platform op te schalen naar een vermogen wat geschikt is voor deze zware toepassingen. Dit systeem kan ook volledig getest worden op de testbank van Zepp, zodat de prestaties en betrouwbaarheid in een vroeg stadium gevalideerd kunnen worden. De kennis van Zepp strekt verder tot elektrische aandrijvingen, zodat de optimale waterstof-batterij aandrijving gerealiseerd kan worden.

In dit project realiseert zepp.solutions een hoog-innovatief brandstofcelsysteem met waterstofopslag om zo twee N3 waterstof-elektrische trekkers te kunnen ontwikkelen. Deze voertuigen zijn cruciaal voor het project.

Vos Transport onderkent het belang van duurzame transport en logistiek en draagt al jaren actief bij aan de vergroening van haar sector. Het bedrijf heeft als eerste Europees opererende wegtransporteur de derde Lean&Green Star ontvangen. Vos ziet waterstof als de meest beloftevolle duurzame energiedrager voor zowel regionaal als internationaal transport. Vos richt zich met name op long-haul en heeft een geografische specialisatie in wegtransport naar Scandinavië. Omdat Duitsland en Denemarken al een uitgebreide waterstofinfrastructuur hebben, is vergroening van transport mogelijk. Het aanbod aan zware waterstoftrekkers blijft echter achter bij de behoefte van Vos, en ook de realisatie van het waterstoftankstation aan de A1 bij Deventer is zeer belangrijk om deze corridor te verduurzamen.

In dit project is Vos Transport één van de twee vervoerders die een innovatieve N3 waterstof-elektrische trekker voor stadsdistributie, regionaal containertransport en lange afstandstransport zal aanschaffen en testen. Na een initiële succesvolle demonstratiefase dichter bij huis wil Vos de eerste rit naar Scandinavië verzorgen door middel van het gebruik van groene waterstof.

BCTN ziet het belang van bewuster omgaan met de natuur en kiest daarom voor duurzame oplossingen. BCTN ziet intermodaal containervervoer per barge als de meest groene vorm van transport. Voor verdere significante CO2-reductie is de inzet van zero-emissievoertuigen noodzakelijk. BCTN is bezig met verschillende projecten om haar vloot nog duurzamer te maken. Waterstof heeft een grote potentie als schone brandstof en is van groot belang om in de toekomst nog duurzamer te worden. Hiermee kan BCTN zich ook onderscheiden en als eerste streven naar de vierde Lean&Green ster. Zij is namelijk koploper op dit gebied en heeft al meer dan 35% CO2 gereduceerd. Dit wil BCTN verder doortrekken naar uiteindelijk zero-emissie.

In dit project is BCTN één van de twee vervoerders die een N3 trekker aangedreven door groene waterstof gaan aanschaffen en demonstreren. BCTN zal de demonstratieperiode voorbereiden door technische validatie, rittenplanning, onderhoudsplanning en training van de chauffeurs van het waterstof-elektrische voertuig. Tijdens het project zal BCTN actief praktijkdata verzamelen en delen met het consortium, en beoogt BCTN haar business case voor het gebruik van waterstoftrekkers voor zwaar vervoer te valideren.

De Nederlandse Organisatie voor Toegepast-Natuurwetenschappelijk Onderzoek TNO is een onafhankelijk onderzoeksinstituut dat zich richt op actuele maatschappelijke thema’s. De missie van TNO is het verbinden van mensen en kennis om innovaties te creëren die de concurrentiekracht van bedrijven en het welzijn van de samenleving duurzaam versterken. De meerjarenprogramma’s van TNO richten zich onder meer op Zero Emissie in transport en verkeer en DreamH2aul past daar naadloos in. TNO focust in deze programma’s op zware transportsegmenten vanwege het belang van zowel de logistieke sector als de voertuigindustrie in Nederland. Een vergelijk tussen FCEV en BEV trekkers maakt dit project extra relevant voor de roadmap van TNO.

De focus van TNO in dit project is het faciliteren van het leren, voor en samen met de deelnemende bedrijven. Door de opgedane kennis in voorgaande DKTI-projecten zal TNO een efficiënt en effectief monitoringssysteem opzetten, waarmee de gekozen KPI’s snel inzichtelijk kunnen worden gemaakt voor de deelnemers. Vanuit haar onafhankelijke positie zal TNO het leerproces en het vergelijk met alternatieven inzichtelijk maken. Daarnaast zal TNO in samenwerking met het consortium zorgdragen voor de disseminatie van projectresultaten.

Logo RVO
Logo Overijsel

laatste nieuws

Contact

Het DreamH2aul consortium bestaat uit TotalEnergies Nederland, zepp.solutions, Vos Transport Group, BCTN Group en TNO.

Vragen? Stuur een bericht via het contactformulier, dan nemen we zo snel mogelijk contact met u op.

    Meld je aan voor onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van het laatste nieuws over DreamH2aul

    of volg het project via social media

    DREAMH2AUL wordt ondersteund door de Demonstratieregeling Klimaattechnologieën en Innovaties in transport (DKTI) van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat